Paraglidingtoestellen zijn er in allerlei maten en soorten. Ze zijn er van kleine, snelle tot grote tandemparaglidingtoestellen voor het vliegen met twee personen. Voor de leek is het lastig om de verschillende klassen toestellen te onderscheiden. Ze hebben allen de typische gebogen vorm en alleen in de grootte zijn de verschillen duidelijk zichtbaar.

Maar er zijn grote verschillen tussen de diverse type paraglidingtoestellen. Er wordt vaak gesproken in termen als LTF of EN types. De LTF en EN zijn normeringen die aangeven hoe vriendelijk, fel, prestatiegericht of agressief een paraglidingtoestel reageert op de besturing door de piloot. De klassificatie wordt ontleend aan de Europese EN 926-2 en de Duitse LTF normering.

Over het algemeen is een klasse aan de ‘slankheid’ te zien. De slankheid is de vleugelspanwijdte gedeeld door de gemiddelde koorde (afstand van voor naar achter) van een paraglidingtoestel. Hoe hoger dit getal, hoe slanker (meer vleugelspanwijdte en minder koorde) de vleugel is, des te hoger de klasse en de eisen die aan de piloot gesteld worden.

Schermen ingedeeld in verschillende klassen
In de LTF en EN normeringen wordt het volgende onderscheid gemaakt:

  • EN A / LTF A: Vriendelijke schermen met passieve veiligheid. Wanneer het vleugelprofiel inklapt zal het zonder actie van de piloot vanzelf binnen een paar seconden weer opengaan. Ter compensatie wordt er ingeleverd op de prestatie van deze schermen. Meestal zijn schoolschermen van het EN A / LTF A type.
  • EN B / LTF B: Schermen voor zelfstandige piloten die niet heel vaak vliegen en/of kiezen voor vriendelijke schermen die niet te veel inspanning kosten om te besturen. De prestatie is al wel een stuk hoger dan bij EN A / LTF B schermen
  • EN C / LTF C: Bij deze klasse gaat het al meer om prestatie. De passieve veiligheid is hierdoor minder. Om uit een noodsituatie te komen is een handeling van een piloot af en toe nodig. Dit soort schermen zijn niet voor de beginnende piloot weggelegd! Als je maar af en toe vliegt is een EN C / LTF C scherm af te raden. Je zou onprettig verrast kunnen worden!
  • EN D / LTF D: Echte prestatieschermen. Om deze schermen te besturen is veel vaardigheid en inspanning nodig. Schermenvliegtoestellen van deze klasse kunnen nerveus zijn en het zal je bij sommige types moeite kosten om het scherm uit een noodsituatie te halen.

De paragliders worden aan de hand van een gedefinieerde serie vliegtesten in een klasse ingedeeld. Boven de EN/LTF klassen is er ook nog een categorie paraglidingtoestellen die niet passen binnen de EN 926-2 of LTF normering. Deze “buitencategorie” paraglidingtoestellen zijn veelal wel op de sterkte van de constructie getest conform de EN 926-1 norm. Deze norm zegt echter niets over de vliegeigenschappen. Dergelijke paraglidingtoestellen worden ontworpen voor zeer ervaren piloten. Ze worden gebruikt bij met name overland- of kunstvluchten (acrobatiek) en bij wedstrijden waarbij geen bepaalde EN/LTF klasse is vereist. In Nederland worden niet geklassificeerde schermen veelal bij het duinsoaren gebruikt.

Kunde en ervaringen zeker zo bepalend voor veilig vliegen
Het goed kunnen vliegen heeft overigens maar voor een deel met het soort (klasse) paraglidingtoestel te maken! Het meeste komt aan op de kunde en ervaring van de piloot. Er zijn piloten die alsmaar hogere klassen wensen te vliegen. Wanneer dit gedaan wordt in de hoop beter te gaan presteren, is het eerder aan te raden om de theoretische kennis en praktische vaardigheden te verhogen dan om een hoog geklassificeerd scherm te kopen. Het leren kennen van je paraglidingtoestel kost tijd, maar je leert wel de limieten en mogelijkheden van je paraglidingtoestel kennen! Hierdoor zal je vliegvaardigheid enorm verbeteren. Daarbij zijn veiligheidstrainingen een belangrijk hulpmiddel. Het is bekend dat piloten met een EN B / LTF B paraglidingtoestel meer dan 200 km ver kwamen. Een kwestie van een goede beheersing van het paraglidingtoestel.

Eigen spullen kopen

Wanneer je start met je opleiding tot piloot van een paraglidingtoestel voorziet de school in al je spullen. Je huurt een scherm, harnas, helm en al wat je meer nodig hebt. Maar na verloop van tijd wil je misschien je eigen spullen hebben. Wat schaf je aan, waar doe je dat en waar moet je op letten?Het materiaal dat je bij Nederlandse scholen huurt, is van uitstekende kwaliteit. Bovendien is huren veel voordeliger wanneer je maar een of twee weken per jaar vliegt, dan een eigen uitrusting kopen. En je hebt er geen omkijken naar. Maar er zijn veel argumenten om toch eigen spullen aan te schaffen, bijvoorbeeld wanneer je je brevet 2 hebt gehaald en je wilt onafhankelijk van een school gaan vliegen.

Essentiële spullen eerst
Een eigen helm is een goede eerste investering: hygiënischer en comfortabeler dan een huurexemplaar. Een eigen harnas volgt. Schoolharnassen zijn voor gemiddelde mensen. Een bijzonder lang, kort, breed of smal persoon zal er niet lekker in zitten. Bovendien moet je een harnas afstellen en dat hoeft met een eigen harnas maar een keer.Ten slotte het paraglidingtoestel. Schoolschermen zijn zeer veilige, rustig reagerende schermen. Perfect voor beginnende piloten, maar naar mate je meer ervaring hebt wil je misschien een paraglidingtoestel dat iets vlotter reageert of vliegt. Het is ook bijzonder leuk en leerzaam om eens met een ander merk of type scherm te vliegen. De verschillen zijn duidelijk merkbaar. Paraglidingtoestel en harnas zijn veelal typegoedgekeurd volgens de EN 926 en/of LTF norm. Het is verstandig een helm te dragen die voor vliegen geschikt is.Een radio is een goede aanschaf als je veel liert, met een groep of school vliegt. Zorg wel dat je de juiste radiofrequenties kunt ontvangen, vraag het na bij je school. Een eigen lierrelease kan handig zijn wanneer je vanaf het lierveld overland wilt gaan vliegen. Gadgets zoals vario en gps zijn in het begin geen must.

Kosten
Nadelen van eigen spullen zijn er ook. Een paraglidingtoestel moet elke twee jaar (of 150 vlieguren) gekeurd worden door de fabrikant of keuringsinstantie. Dat brengt kosten met zich mee. Vergeet niet dat je ook een reserveparachute moet kopen en onderhouden. De ontwikkelingen in materiaal gaan bovendien zeer snel. Over twee jaar zijn de schermen en harnassen weer beter, lichter en sneller. Koop je dan alweer nieuw materiaal, dan zal je afschrijving hoog zijn. Gebruikt materiaal verliest vrij snel zijn waarde, ongeveer de helft in het eerste jaar.

Waar klop ik aan?
Voordat je een paraglidingtoestel of harnas koopt, is het sterk aan te raden om het uit te proberen. Je kunt alleen weten hoe een paraglidingtoestel of harnas (bij voorkeur de combinatie van die twee!) vliegt als je er daadwerkelijk mee hebt gevlogen. Het ene paraglidingtoestel is het andere niet, ook al is het in dezelfde klasse gecertificeerd (bijvoorbeeld een EN-A of EN-B scherm). Naast de scholen vormen de zogeheten testivals een mooie gelegenheid voor het uitproberen van materiaal.

Wanneer je hebt besloten wat je wilt aanschaffen, kies je voor nieuw of gebruikt materiaal. De aanschaf van nieuw materiaal kan goed via een van de KNVvL paraglidingscholen of -verenigingen. Veel scholen zijn importeurs van bepaalde merken. De instructeurs kunnen je persoonlijk adviseren, zijn soms op de hoogte van jouw vliegcapaciteiten en ervaring en je kunt het materiaal vaak proefvliegen.Tijdens de Paragliding en Delta Beurs in januari in Wageningen zijn nagenoeg alle scholen en leveranciers vertegenwoordigd. Behalve dat je er veel kunt kopen, kun je er vooral ook gemakkelijk en goed advies krijgen.Een goede mogelijkheid om gebruikt lesmateriaal te kopen is ook via een van de Nederlandse vliegscholen. Tevens is op websites als Marktplaats.nl en DHV Gebrauchtmarkt (van de Duitse zustervereniging van de KNVvL afdeling Paragliding) veel tweedehands materiaal te koop. Zorg dat het materiaal gekeurd is of laat het zelf keuren voor je ermee vliegt.

Laat je adviseren
Tot slot een waarschuwing: koop alleen zelfstandig je eigen materiaal (dus zonder advisering van een instructeur of school) als je genoeg kennis hebt om te beoordelen of het materiaal voor jou geschikt is en veilig is. Je moet minimaal op de hoogte zijn van de verschillende certificeringen van schermen en wat dat betekent voor de vliegeigenschappen ervan. Ook de combinatie van harnas en scherm is van belang.Wil je enkel een scherm en harnas om grondoefeningen mee te doen, dan gelden de waarschuwingen in veel mindere mate. Elektronica zoals een radio, vario en gps zijn prima tweedehands te kopen. Ten slotte: ook duinsoaren is vliegen. Voor soaren dien je dus ook een paraglidingtoestel te hebben dat voor jouw vliegcapaciteiten geschikt is.