Foto Siebe Swart
Of je nou lokaal of overland vliegt, er gebeurt altijd veel tijdens een vlucht. Je start loopt anders dan gedacht, je positie en hoogte verandert, de positie van de vliegtuigen om je heen verandert, het weer verandert, ga zo maar door. We moeten beslissingen snel nemen en doen veel uit automatisme. Zo ontstaan soms fouten, de ene klein, de andere groot. De kunst van veilig vliegen zit niet in het foutloos blijven vliegen, maar in het tijdig herkennen van fouten en het corrigeren ervan. Zo voorkom je dat een fout escaleert tot een incident of ongeval.
Wat is eigenlijk een fout?
Een fout is een actie of beslissing waarbij de uitkomst afwijkt van dat wat jij voor ogen had. De oorzaak hiervan kan verschillen van bijvoorbeeld onoplettendheid, slechte voorbereiding, vermoeidheid, stress, slechte communicatie tot het verkeerd inschatten van een situatie.
.. en hoe weet je trouwens of je een fout hebt gemaakt?
De meeste fouten hebben geen direct gevolg, maar dit kan natuurlijk wel. Zeker als je niet doorhebt dat je een fout hebt gemaakt, kunnen de gevolgen groter worden. De kunst van veilig vliegen is dan ook om fouten vroegtijdig te herkennen. Hoe je dat doet? Ga er tijdens het vliegen actief naar op zoek! Dit kan bijvoorbeeld door regelmatig te controleren of je aannames nog kloppen; denk hierbij aan het checken van je instrumenten om te zien of die je hetzelfde vertellen als je gevoel. Luister ook altijd naar dat stemmetje in je hoofd: een onderbuikgevoel of plotselinge twijfel geven vaak aan dat je een fout op het spoor bent. Maar ook je gedrag kan je een hint geven; irritatie of even door willen zetten, zijn aanwijzingen dat je een fout compenseert of negeert.
Corrigeren - en leren!
Het corrigeren van een fout begint bij het erkennen ervan. Daarna komt de actie, die hoeft lang niet altijd groot te zijn. Neem voordat je de actie inzet de tijd om even na te denken en maak vervolgens een bewuste keus en handel daarna. Zo herstel je de veiligheidsmarges. Communiceer hier zo nodig ook even over met de vliegers om je heen.
Fouten maken hoort erbij, maar ze tijdig herkennen en corrigeren is essentieel voor de veiligheid. Blijf alert op je eigen beslissingen, gedrag en denkpatronen. Als we daarin investeren, vliegen we niet alleen veiliger, maar ook bewuster en met meer zelfvertrouwen.
Hoe kwam ik dáár nou verzeild?
Stichtse Vecht / Breukelen met zicht op de Kortrijkse Molen
uit de serie Topografie van het Nederlands landschap
Siebe Swart, 28 augustus 2024