Het is niet erg om een fout te maken of als er iets misgaat. Dit kan iedereen overkomen en we hebben allemaal de taak om hier goed mee om te gaan. Fouten die passen bij je ervarings- en currencyniveau en waar geen sprake is van opzet of grove nalatigheid zijn er om van te leren en niet om voor gestraft te worden! Deze just culture hoort binnen de gehele zweefvliegerij aanwezig te zijn en we hebben hier allemaal met ons doen en laten een actieve rol in! Dat betekent dus geen schop onder je kont en een startverbod maar een goede debriefing, instructiestart of een andere manier om ervoor te zorgen dat we ervan leren en veiliger gaan vliegen.

Bij deze actieve rol hoort ook het aanspreken van mensen die gedrag vertonen dat in strijd is met deze principes. Voel je daarin gesteund door de EASA, de inspectie leefomgeving en transport (ILT), het Analysebureau Luchtvaartvoorvallen (ABL), de Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OvV), de KNVvL, de Afdeling Zweefvliegen en de Commissie Veiligheid Zweefvliegen (CVZ). Al deze organisaties staan pal voor deze principes en dragen dat maar al te graag uit.

Leren van en met elkaar – verbeteren en voorkomen

Niet alleen de individuele vlieger leert van een fout, maar als zweefvliegers in bredere zin kan het delen van het verhaal ons ten goede komen. We moeten allemaal bereid zijn om ook kritisch naar onze huidige manier van doen te kijken als blijkt dat daar mogelijk gaten uit het gatenkaasmodel in zitten. Niet alleen melden, onderzoeken en delen maar ook bereid zijn om er iets concreets mee te doen als daar aanleiding voor is! Dit is een belangrijke basis van de learning culture.

Aandacht voor alle aspecten van cultuur

Hierboven hebben we heel kort beschreven wat een just culture (rechtvaardige cultuur) en een learning culture
(leercultuur) o.a. betekenen in praktische zin. Samen met de in een ander bericht in deze nieuwsbrief genoemde reporting culture (meldcultuur) zijn dit de pijlers van safety culture (veiligheidscultuur). Die veiligheidscultuur is vervolgens weer essentieel om ervoor te zorgen dat we onze sport op een veilige manier kunnen beoefenen!

Als CVZ vinden we het belangrijk om deze pijlers van veiligheid breed uit te dragen, in woorden en in daden. We hebben een gezamenlijke en individuele verantwoordelijkheid om te spreken en te handelen in overeenstemming met de just culture, learning culture en reporting culture. Die verantwoordelijkheid ligt bij DBO-ers, solisten, brevethouders, instructeurs, technici, bestuursleden; bij elke zweefvlieger.

Cultuur zichtbaar in het clubhuis en de startkar

Om een vaag begrip als cultuur meer zichtbaar te maken en verder kracht bij te zetten hebben we als CVZ een viertal posters laten drukken die binnenkort bij de clubs zullen worden afgeleverd. Op deze posters komen de verschillende onderdelen van de veiligheidscultuur naar voren, daarnaast zit er een vernieuwde versie van de trainingsbarometer op posterformaat bij.

De trainingsbarometer is zeker nu van belang aangezien we (weer) na een langere periode van niet vliegen met een lagere currency van start gaan. We verwijzen naar publicaties uit 2020 over de uitdagingen die hiermee gepaard gaan. Vlieg voorzichtig en conservatief terwijl je weer currency opbouwt!

We zullen in de komende periode met een langer stuk komen over cultuur, waarbij per poster meer uitleg te vinden is. Daarnaast hopen we in de toekomst, als dat weer mogelijk is, fysieke bijeenkomsten te houden in de vorm van een safety roadshow langs de Nederlandse zweefvliegclubs.

Bestand Type Grootte
Longread Veiligheidscultuur en Posters CVZ pdf 1,342 MB